Hội chứng truyền máu song thai xảy ra trong trường hợp có hiện tượng kết nối mạch máu bất thường được hình thành trong nhau thai và tình trạng máu phân phối không được đồng đều ở giữa các thai nhi xảy ra. Điều này dẫn đến một em bé mà đứa trẻ sinh đôi này được gọi là thai nhi cho, sẽ truyền máu qua các động mạch đến bánh nhau, và không nhận được đủ lượng máu có chứa chất dinh dưỡng và oxy trở lại từ bánh nhau thông qua tĩnh mạch. Trong khi đó đứa trẻ còn lại là thai nhi nhận, sẽ được nhận nhiều máu thông qua tĩnh mạch hơn, so với lượng máu mà em bé còn lại truyền đi thông qua các động mạch. Do đó, thai nhi cho sẽ thường có kích thước nhỏ hơn và bị thiếu oxy, cũng như chất dinh dưỡng. Trong khi đó thai nhi nhận sẽ nhận được nhiều máu nên hệ tuần hoàn luôn luôn phải làm việc dẫn đến quá tải, làm suy giảm chức năng tim mạch. Đây là một tình trạng rất nguy hiểm cho cả hai thai nhi.
Hội chứng TTTS do sự nối các động mạch và tĩnh mạch dẫn đến sự mất cân bằng huyết động giữa thai cho và thai nhận. Hơn nữa TTTS còn được biết đến bởi sự chênh lệch thể tích giữa hai buồng ối, đa ối và thiểu ối (TOPS).
Khi mắc hội chứng TTTS nếu không được điều trị thì 90 - 100% thai sẽ chết. Còn nếu một trong hai thai chết thì 25% thai còn lại bị di chứng thần kinh nặng nề. Tỷ lệ mắc hội chứng TTTS là 0,1-1,9/1000 trẻ sinh ra. Hậu quả khi mắc hội chứng truyền máu song thai là: đẻ non; nhiễm trùng ối, OVS; suy tim thai nhận, do bị suy tim nên thai nhận sẽ chết; thiếu máu, thiếu oxy thai cho dẫn tới chết do suy bánh rau hoặc do thiếu máu mãn; nguy cơ tổn thương hệ thần kinh là 25% cho thai còn lại.
Hội chứng TTTS (minh họa)
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, đối tượng nguy cơ mắc phải hội chứng TTTS là những người mẹ mang đa thai và có một bánh nhau. Thai phụ mang song thai có thể phát hiện được sớm trong khi mang thai, nhờ việc siêu âm thường xuyên. Do đó, bà mẹ mang thai cần phải thường xuyên siêu âm trong suốt thai kỳ để kiểm soát được kích thước và tình trạng sức khỏe của cặp thai nhi trong bụng.
PGS.TS Nguyễn Duy Ánh cũng cho biết, nhờ tiến bộ về y học, hiện nay có rất nhiều biện pháp điều trị hội chứng truyền máu song thai như:
- Làm giảm thể tích nước ối, bằng cách sử dụng chọc nước ối để thoát lượng dư thừa, giúp cải thiện được lưu lượng máu trong nhau thai và hơn nữa còn giảm được nguy cơ sinh non. Phương pháp này có thể giúp cứu khoảng 60% trẻ bị ảnh hưởng. - Tiến hành phẫu thuật hủy thai có chọn lọc.
- Truyền máu cho thai trong buồng tử cung.
- Mở thông giữa hai buồng ối.
- Laser đốt mạch nối giữa hai thai.
- Hủy một thai bằng cắt dây rốn hoặc bằng laser...
Hội chứng TTTS là một cấp cứu sản khoa cần được điều trị kịp thời. Tùy từng trường hợp để có các phương pháp điều trị khác nhau, phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của TTTS và tình trạng sức khỏe của thai phụ. Mục tiêu điều trị vẫn là giúp cho thai phụ mang thai an toàn và khỏe mạnh cho đến khi cả hai thai nhi đều có thể ra đời một cách an toàn. Tuy nhiên điều trị bằng phẫu thuật laser khi ở giai đoạn II - IV Quintero tuổi thai 16 - 26 tuần được coi là phương pháp tối ưu trong điều trị. Bệnh viện Phụ sản Hà Nội là bệnh viện công đầu tiên trong cả nước tiến hành kỹ thật mới này.
Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội thực hiện khám, điều trị và mổ miễn phí cho sản phụ mắc hội chứng TTTS và dải xơ buồng ối, với sự hợp tác cùng chuyên gia phẫu thuật hàng đầu thế giới: Giáo sư Yves Ville, Bệnh viện Necker - Paris (Cộng hòa Pháp).
Toàn bộ kinh phí phẫu thuật cho 30 ca bệnh đầu tiên sẽ được Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Bệnh viện Phụ sản Hà Nội tài trợ.
Nguồn: http://soyte.hanoi.gov.vn/vi/news/pho-bien-kien-thuc-90/tim-hieu-ve-hoi-chung-truyen-mau-song-thai-10082.html
Tổ Truyền thông