Ths.Bs Nguyễn Hương Trà - Phó phòng Kế hoạch Tổng hợp sẽ trao đổi về những điều cần biết khi thai phụ sốt - bao gồm những gì được coi là sốt ở phụ nữ mang thai, loại thuốc bạn có thể dùng và tầm quan trọng của việc kiểm tra với bác sĩ để giảm thiểu mọi nguy cơ tiềm ẩn mà cơn sốt có thể gây ra cho bạn và em bé của bạn .
Nhiệt độ nào được coi là sốt đối với bà bầu và triệu chứng sốt khi mang thai là gì?
Khi bị sốt, các con số trên nhiệt kế cho biết mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
Định nghĩa sốt khi mang thai: Nhiệt độ 37,8 độ C được coi là sốt.
Nếu nhiệt độ của bạn là 37,8 độ C và không kèm dấu hiệu nguy hiểm nào, hãy bắt đầu hạ nhiệt bằng acetaminophen và liên lạc nhân viên y tế vào ngày hôm sau.
Hãy theo dõi nhiệt độ của bạn bằng nhiệt kế để đảm bảo nhiệt độ của bạn không tiếp tục tăng.
Nguyên nhân gây sốt khi mang thai là gì?
Bạn có thể bị sốt khi mang thai vì những lý do tương tự như khi bạn không mang thai. Trên thực tế, bạn có nhiều khả năng bị nhiễm vi-rút thông thường như cúm hoặc cảm lạnh khi đang mang thai . Đó là bởi vì hệ thống miễn dịch của bạn bị ức chế để bảo vệ thai nhi, đây là quy luật rất tốt cho em bé của bạn dù không phải là tin tốt với bạn.
Một vài nguyên nhân gây sốt trong mang thai sau đây:
1. Bệnh sởi
- Triệu chứng: Sốt cao, mệt mỏi, chán ăn, đau đầu.
- Viêm long đường hô hấp trên (ho khan, ngạt mũi, sổ mũi chảy nước mũi).
- Mắt đỏ, cộm, chảy nước mắt, sợ ánh sáng, sưng nề mi mắt.
Những người không được tiêm vắc xin phòng bệnh sởi hoặc không có miễn dịch, bao gồm trẻ sơ sinh dưới 12 đến 15 tháng tuổi, thường là khi chúng có thể tiêm liều vắc-xin MMR đầu tiên.
Hầu hết phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đều đã mắc bệnh hoặc đã được chủng ngừa bệnh này khi còn nhỏ.
Nếu bạn chưa được tiêm phòng sởi, bạn không thể tiêm phòng MMR trong thời kỳ mang thai.
2.Rubella:
Rubella, còn được gọi là bệnh sởi Đức, là một bệnh truyền nhiễm do một loại togavirus gây ra.
Triệu chứng: Bệnh rubella chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ, bao gồm sốt nhẹ, sưng hạch, đau khớp và phát ban đỏ.
Rubella là một bệnh nhiễm trùng khá nhẹ và ngắn ở trẻ em và thậm chí cả người lớn, nhưng nó có thể gây nguy hiểm cho thai nhi. Virus rubella có thể đi qua nhau thai và nguy hiểm nhất là ở giai đoạn đầu của thai kỳ, khi trẻ sơ sinh tiếp xúc với virus sẽ có nguy cơ mắc bệnh gọi là hội chứng rubella bẩm sinh, đặc trưng bởi dị tật mắt, dị tật tim và chậm phát triển trí tuệ. Nguy cơ sẩy thai hoặc thai chết lưu cũng tăng lên nếu phụ nữ mang thai mắc bệnh rubella. Đến tháng thứ 3, nguy cơ dị tật bẩm sinh thấp hơn nhiều và thấp dần ở tuổi thai lớn hơn.
Bạn có thể làm gì
Cũng như nhiều bệnh truyền nhiễm ở trẻ em, điều quan trọng nhất cần làm là đảm bảo rằng bạn đã được tiêm phòng hoặc đã được miễn dịch trước khi mang thai. Trong thời gian mang thai bạn không thể tiêm phòng MMR ngừa rubella
Nếu bạn tin rằng bạn đã nhiễm virus rubella, hãy thông báo cho bác sĩ của bạn ngay lập tức.
3.Cúm
Bị cúm khi mang thai không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến một số biến chứng. Dưới đây là cách ngăn ngừa và điều trị nếu bạn bị bệnh để giữ an toàn cho cả bạn và con bạn.
Triệu chứng :
Bệnh cúm thường nặng hơn và đến đột ngột hơn là cảm lạnh. Các triệu chứng bao gồm:
- Sốt (thường từ 38,3 ° C đến 39 độ C hoặc cao hơn; hãy gọi cho bác sĩ nếu nhiệt độ cao hơn 38,3 độ
- Đau cơ dữ dội
- Ớn lạnh
- Đau họng thường nặng hơn vào ngày thứ hai hoặc thứ ba
- Đau đầu
- Mệt mỏi
- Thỉnh thoảng hắt hơi
- Ho có thể trở nên nghiêm trọng
- Thỉnh thoảng buồn nôn, nôn và / hoặc tiêu chảy
Bệnh cúm kéo dài bao lâu?
Các triệu chứng của bệnh cúm thường kéo dài hai tuần, mặc dù chúng có thể kéo dài hơn .
Nguyên nhân gây ra cảm cúm khi mang thai?
Các trường hợp cúm là do một loạt các vi rút cúm gây ra. Vì vi rút cúm liên tục biến đổi nên có số lượng vi rút cúm không giới hạn - điều này cũng giải thích tại sao vắc xin cúm mỗi năm lại khác nhau (và tại sao ngay cả khi bạn đã tiêm vắc xin trước đây, bạn vẫn cần tiêm vắc xin mới mỗi mùa cúm).
Tôi có thể tiêm phòng cúm khi mang thai không?
Có, tiêm phòng cúm trong thai kỳ là an toàn.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến cáo tất cả các bà mẹ sắp sinh nên tiêm phòng cúm để giữ an toàn trong mùa cúm. Như một phần thưởng bổ sung, việc chủng ngừa trong ba tháng cuối của thai kỳ không chỉ bảo vệ bạn mà còn giúp bảo vệ em bé của bạn khỏi bệnh cúm trong vài tháng sau khi chào đời.
Thuốc chủng ngừa cúm mang lại hiệu quả bảo vệ cao nhất nếu được tiêm trước mùa cúm hoặc sớm trong thời gian đó (tốt nhất là vào cuối tháng 10). Nó không bao giờ hiệu quả 100 phần trăm vì nó chỉ bảo vệ chống lại các loại vi rút cúm được cho là sẽ gây ra nhiều vấn đề nhất trong một năm cụ thể. Tuy nhiên, nó làm tăng đáng kể cơ hội bạn thoát khỏi cúm mùa
Hiện tại trên thế giới có vaccine chống cúm đường xịt qua mũi (FluMist) được khuyến cáo không dùng khi bạn đang mang thai hoặc cho con bú.
Chúng ta làm gì khi bị cúm :
- Đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt và giữ liên lạc chặt chẽ với bác sĩ của bạn.
- Nghỉ ngơi nhiều.
- Uống nhiều nước để làm dịu cơn đau họng và thay thế những gì đã mất do sốt.
- Dùng thuốc kháng vi-rút mà bác sĩ có thể kê đơn theo hướng dẫn của họ.
- Ăn uống đầy đủ nhất có thể. Tăng cường ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin C tăng cường miễn dịch (cam, bưởi, kiwi, dứa, mâm xôi, quả mâm xôi, cà chua, cải xoăn, bông cải xanh và rau bina) và thực phẩm giàu kẽm (thịt nạc đỏ, ức gà không da, ngũ cốc tăng cường, trứng, đậu gà, rau bina, bông cải xanh, cải xoăn và hạt bí ngô).
- Uống vitamin trước khi sinh, cung cấp một liều vitamin C và kẽm an toàn cho thai kỳ bên cạnh folate, canxi và các chất dinh dưỡng khác mà bạn và con bạn cần.
- Uống một vài thìa mật ong, có thể làm dịu và thực sự giúp giảm ho cũng như thuốc giảm ho không kê đơn.
Vì sốt cao có thể có hại, bạn cần thực hiện các bước để giảm sốt, bao gồm:
- Dùng thuốc hạ sốt (acetaminophen - hay còn gọi là Tylenol - là cách an toàn nhất; xem bên dưới để biết các loại thuốc bạn nên tránh)
- Thử tắm nước ấm hoặc tắm vòi sen
- Uống nhiều đồ uống mát
- Giữ cho quần áo và khăn trải giường thoáng, sạch
Cũng nên nhớ rằng nếu bạn đang bị các triệu chứng cúm, điều quan trọng là phải gọi cho bác sĩ của bạn ngay lập tức. Vì bệnh cúm có thể nghiêm trọng ở phụ nữ mang thai, bác sĩ có thể muốn điều trị cho bạn bằng phương pháp trung gian kháng vi-rút như Tamiflu. Thuốc kháng vi-rút có hiệu quả tốt nhất nếu bạn dùng chúng trong vòng hai ngày kể từ khi bị bệnh. Điều trị càng sớm, bạn và con bạn sẽ càng an toàn.
Thuốc an toàn cho bệnh cúm khi mang thai
Mặc dù nhiều loại thuốc bạn sử dụng trước khi mang thai hiện đã bị giới hạn, nhưng vẫn có một số loại thuốc an toàn để làm giảm các triệu chứng của bệnh cúm khi mang thai:
- Thuốc kháng vi-rút. Tamiflu và các thuốc kháng vi-rút khác đều an toàn (và quan trọng là phải dùng) nếu được bác sĩ đã chẩn đoán bạn bị cúm kê đơn.
- Acetaminophen. Nếu bạn đang bị sốt hoặc bị đau nhức cơ thể hoặc đau đầu khó chịu , thường được coi là an toàn khi dùng các sản phẩm có chứa acetaminophen, chẳng hạn như Tylenol. Chỉ cần nói chuyện với bác sĩ của bạn về liều lượng thích hợp.
- Thuốc chữa ho. Thuốc long đờm cũng như thuốc giảm ho không chứa codein cũng như hầu hết các loại thuốc nhỏ trị ho được coi là an toàn trong thời kỳ mang thai, nhưng hãy hỏi bác sĩ về việc chúng có phù hợp với bạn không và về liều lượng.
- Một số loại thuốc xịt mũi. Hầu hết các loại thuốc xịt mũi có chứa steroid đều có thể sử dụng trong thai kỳ, nhưng hãy hỏi ý kiến bác sĩ về nhãn hiệu và liều lượng. Thuốc nhỏ và xịt nước muối sinh lý luôn an toàn để sử dụng khi bạn đang mong đợi và có thể giúp làm sạch và dưỡng ẩm cho mũi bị nghẹt.
- Một số thuốc kháng histamine. Benadryl và Claritin thường được bật đèn xanh khi mang thai, nhưng hãy nhớ kiểm tra với bác sĩ của bạn trước khi dùng chúng. Một số bác sĩ sẽ khuyên bạn nên tránh xa những loại thuốc đó trong tam cá nguyệt đầu tiên.
Hãy nhớ rằng: Không bao giờ dùng bất kỳ loại thuốc nào mà không hỏi ý kiến của bác sĩ biết bạn đang mong đợi.
Và đừng bỏ qua việc gọi điện cho bác sĩ của bạn hoặc từ chối dùng thuốc mà họ kê đơn vì bạn nghĩ rằng tất cả các loại thuốc đều có hại cho thai kỳ. Khi bị cúm, bạn càng điều trị sớm thì càng an toàn cho bạn và thai nhi.
Thuốc tránh khi mang thai
Một số loại thuốc có thể giúp giảm các triệu chứng cúm khi bạn không mang thai là điều không cần bàn cãi đối với các bà mẹ sắp sinh vì chúng có thể gây hại cho thai nhi. Bao gồm các:
- Một số loại thuốc giảm đau. Aspirin, ibuprofen (Motrin hoặc Advil), hoặc naproxen (Aleve) không an toàn trong thai kỳ vì chúng có thể gây hại cho Mẹ và con.
- Hầu hết các loại thuốc thông mũi. Nên tránh dùng thuốc thông mũi như Claritin-D, Sudafed hoặc DayQuil khi bạn mang thai (mặc dù những thuốc có phenylephrine và pseudoephedrine có thể được dùng trong thai kỳ khi được bác sĩ cho phép). Một số loại thuốc thông mũi nhất định cũng sẽ lưu ý rằng nó chỉ an toàn để sử dụng sau qúy I thai kỳ và sử dụng với số lượng hạn chế.
- Một số loại thuốc xịt mũi. Tránh xa các loại thuốc xịt mũi không steroid có chứa oxymetazoline (như Afrin) trừ khi bác sĩ của bạn cho phép.
Cảm cúm khi mang thai có nguy hiểm không?
Mang thai chắc chắn khiến bạn có nhiều nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng hơn của bệnh cúm, như viêm phổi. Trên thực tế, phụ nữ mang thai có nhiều khả năng phải nhập viện do biến chứng của bệnh cúm hơn phụ nữ không mang thai ở cùng độ tuổi (đó là lý do tại sao tiêm phòng cúm như một biện pháp phòng ngừa là một ý kiến hay).
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu bạn không tiêm phòng cúm vì một lý do nào đó và sau đó bạn bị cúm? Tốt nhất bạn nên đến gặp bác sĩ của mình ngay lập tức để nói chuyện và nhận được sự chăm sóc và điều trị cần thiết càng sớm càng tốt để bạn có thể nhanh chóng hồi phục.
- Cảm lạnh:
Khi mang thai, hệ thống miễn dịch của bạn thường bị ức chế - và không phải tất cả các loại thuốc đều an toàn khi sử dụng. Dưới đây là cách điều trị cảm lạnh khi bạn đang mang thai.
Khi bạn mang thai, hệ thống miễn dịch của bạn yếu hơn bình thường - đó thực sự là một điều tốt, vì nó bảo vệ thai nhi và ngăn cơ thể bạn nghĩ rằng thai nhi là một thực thể lạ. Tuy nhiên, chính vì thế cơ thể bạn không ngăn chặn được virus gây cảm lạnh thông thường, điều này có thể khiến bạn dễ bị các triệu chứng bao gồm nghẹt mũi, ho và đau họng.
Các triệu chứng của cảm lạnh khi mang thai là gì?
Cảm lạnh thường bắt đầu với đau hoặc ngứa cổ họng kéo dài một hoặc hai ngày, sau đó là sự xuất hiện dần dần của các triệu chứng khác, bao gồm:
- Chảy nước mũi, sau đó nghẹt mũi
- Hắt xì
- Mệt mỏi nhẹ
- Ho khan, đặc biệt là khi gần hết cảm, có thể tiếp tục kéo dài một tuần hoặc hơn sau khi các triệu chứng khác thuyên giảm
- Sốt nhẹ (thường dưới 37,8 độ C)
Nguyên nhân gây ra cảm lạnh khi mang thai?
Cảm lạnh thường được gây ra bởi một loại vi rút được gọi là rhinovirus, loại vi rút này rất dễ truyền từ người sang người. Có hơn 200 vi rút cảm lạnh, đó là lý do tại sao chúng có thể bị nhiễm thường xuyên.
- Nhiễm trùng do vi khuẩn : nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng thận hoặc viêm họng
Tùy loại nhiễm khuẩn mà xuất hiện các triệu chứng khác nhau
Điều quan trọng là hãy hạ sốt và gặp Bs để được điều trị
Lưu ý đó là Phụ nữ mang thai nên tránh ăn thịt sống, cá và sữa và các sản phẩm từ sữa chưa tiệt trùng chưa tiệt trùng để tránh tiếp xúc với vi khuẩn listeria khi mang thai cũng có thể khiến mẹ bị sốt cao.
6.Bệnh sốt xuất huyết
Nếu nhận thấy các triệu chứng sau, mẹ bầu cần đến bệnh viện kiểm tra ngay lập tức:
- Sốt cao đột ngột kèm theo run rẩy.
- Khó thở
- Đau đầu dữ dội, đau mỏi người, nhức hốc mắt.
- Xuất hiện các nốt đỏ trên da, căng da không mất.
- Cơ thể mất nước, khát nước, tiểu ít.
- Chảy máu chân răng.
- Ăn uống kém, không ngon miệng, buồn nôn hay nôn thường xuyên.
- Mất nước gây hạ huyết áp người bệnh biểu hiện: Choáng, nhịp tim nhanh....
- Xét nghiệm thấy tiểu cầu hạ nhiều nguy cơ xuất huyết nặng ảnh hưởng tới tính mạng người bệnh...
Sốt xuất huyết khi mang thai có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ bầu và thai nhi. Nguyên nhân là vì khi mang bầu, hệ miễn dịch của mẹ bị suy yếu tạo cơ hội cho virus có điều kiện phát triển mạnh mẽ. Từ đó, mẹ bầu bị sốt xuất huyết nghiêm trọng. Bên cạnh đó, virus này còn có thể truyền từ mẹ sang thai nhi trong quá trình mang thai hoặc khi sinh. Thai phụ có thể cần phải mổ lấy thai nếu chẳng máy mắc phải sốt xuất huyết trong thai kỳ. Một số biến chứng nguy hiểm xuất hiện trong thời gian mang thai và khi sinh do sốt xuất huyết gây ra, bao gồm:
- Giảm tiểu cầu: Có thể đe dọa đến tính mạng cho cả mẹ lẫn con. Ngoài ra, giảm tiểu cầu mức độ nặng có thể dẫn đến một số biến chứng khi sử dụng những kỹ thuật y khoa giúp bà bầu đẻ không đau trong quá trình sinh.
- Sinh non, em bé nhẹ cân: Sốt xuất huyết khi mang thai, đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ hai và ba có khả năng làm tăng nguy cơ sinh non, em bé sinh ra nhẹ cân hoặc thậm chí tử vong nếu thai phụ bệnh nặng.
- Sảy thai: Khi thai phụ bị sốt xuất huyết trong tam cá nguyệt đầu tiên làm tăng nguy cơ bị sảy thai.
- Xuất huyết: Nếu mẹ bầu bị nhiễm virus sốt xuất huyết trong khi sinh, nguy cơ xuất huyết là rất cao.
- Tiền sản giật khi mang thai: Nguy cơ thai phụ truyền bệnh sốt xuất huyết cho con chỉ xảy ra nếu mẹ bầu bị bệnh vào giai đoạn cuối thai kỳ. Tuy nhiên, khả năng thai nhi mắc phải virus này khá thấp. Bởi thế cho đến nay khả năng bệnh sốt xuất huyết gây ra dị tật cho trẻ chưa được khẳng định chắc chắn. Vậy nên, mẹ bầu vẫn phải cẩn thận để tránh mắc bệnh sốt xuất huyết khi mang thai, dẫn đến lây lan sang cho trẻ sơ sinh. Sau khi sinh, em bé sẽ lập tức được kiểm tra các triệu chứng điển hình như sốt cao, tiểu cầu thấp... trong trường hợp bạn bị sốt xuất huyết lúc gần thời điểm sinh nở.
Sốt có thể kéo dài bao lâu khi bạn mang thai?
Sốt trong thai kỳ có thể kéo dài tùy nguyên nhân nhưng bạn nên gọi cho bác sĩ ngay nếu nhiệt độ lên đến 38,3 độ C. Và thực hiện các bước để hạ nhiệt độ khi nhiệt độ quá 37,8 độ C.
Tôi có thể uống gì để hạ sốt khi đang mang thai?
Trong khi chờ đợi để nói chuyện với bác sĩ, hãy uống acetaminophen (Tylenol) để hạ sốt. Tránh dùng aspirin hoặc ibuprofen (Advil hoặc Motrin) khi bạn đang mang thai trừ khi chúng được bác sĩ khuyến cáo cụ thể.
Một số mẹo khác để điều trị sốt khi mang thai:
- Tắm nước ấm hoặc tắm vòi sen
- Uống nhiều nước và đồ uống lạnh khác để hạ nhiệt và ngăn ngừa mất nước
- Mặc quần áo dài, thoáng, nhẹ và tránh ánh sáng
Tôi có thể làm gì để ngăn ngừa sốt khi mang thai?
Tránh bị cảm lạnh hoặc cảm cúm bằng cách rửa tay thường xuyên, đảm bảo tiêm phòng cúm và các mũi tiêm phòng khác đặc biệt là MMR trước mang thai. Lý tưởng nhất là tiêm phòng ngừa cúm vào tháng 10, nếu bạn đang mang thai hoặc dự định có thai.
Giữ gìn vệ sinh thân thể sạch sẽ khi mang thai
Ăn uống khoa học, đủ chất, cung cấp đủ vitamin. Tránh đồ ăn chưa chín kỹ, sữa chưa tiệt trùng. Uống nhiều nước
Tránh tiếp xúc với động vật nuôi hoặc chất thải động vật nuôi: mèo, chim gà…
Tiếp xúc với trẻ nhỏ nên hạn chế ôm hôn má, môi..
Sốt có thể ảnh hưởng gì đến thai kỳ của tôi?
Không chắc rằng cơn sốt sẽ ảnh hưởng đến thai kỳ của bạn. Sốt nhẹ dưới 37,8 độ C thường không có lý do gì đáng lo ngại và thường sẽ không ảnh hưởng gì đến thai nhi của bạn. Nhưng sốt cao hơn có thể nghiêm trọng hơn, đó là lý do tại sao điều quan trọng là bạn phải liên lạc với nhân viên y tế và hạ nhiệt độ bằng acetaminophen.
Mặc dù phụ nữ mang thai và thai nhi của họ có nhiều khả năng bị các biến chứng do sốt cao không được điều trị, nhưng điều quan trọng là phải biết rằng bản thân sốt có thể không phải là nguyên nhân; nó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý khác cần chẩn đoán và điều trị
Bạn cũng có thể đã đọc về các nghiên cứu liên kết nhiều cơn sốt cao không được điều trị ở phụ nữ mang thai với việc tăng nguy cơ mắc chứng tự kỷ ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, đừng quá lo lắng vì khả năng bạn rơi vào trường hợp đó là rất nhỏ và vẫn cần phải tiến hành thêm nhiều nghiên cứu trước khi có thể đưa ra bất kỳ kết luận chính xác nào. Điểm mấu chốt: Phòng ngừa và điều trị nhanh chóng là cách bảo vệ tốt nhất của bạn chống lại các cơn sốt khi mang thai - và bất kỳ mối lo ngại nào bạn có thể có.
Đối với những biểu hiện sốt do cảm cúm, sốt do nhiễm vi rút, nhiễm trùng thai phụ, sốt xuất huyết thai phụ có thể đến các cơ sở y tế gần nhất, bệnh viện đa khoa thăm khám và điều trị.
Thu Linh - Tổ Truyền thông