Thông qua cách trẻ phản ứng với âm thanh, bố mẹ có thể đánh giá phần nào năng lực thính giác của con mình.
Cứ 1000 trẻ sinh ra lại có 1 trường hợp khiếm thính
Mất hoặc giảm thính lực bẩm sinh là một bệnh lý ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của trẻ sau này.
Theo TS.BS Đinh Thúy Linh – Phó giám đốc Trung Tâm Sàng Lọc, Chẩn Đoán Trước Sinh và Sơ Sinh, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, tình trạng khiếm thính ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân, trong đấy có cả những nguyên nhân về di truyền.
TS Linh phân tích: “Cứ 1000 trẻ thì có 1 trẻ bị khiếm thính ở 1 hoặc cả 2 tai. Ngay cả trong trường hợp bố mẹ hoặc người thân trong gia đình không bị khiếm thính thì trẻ sinh ra vẫn có thể mắc bệnh này. Cần biết rằng, theo thống kê, hầu hết các trường hợp trẻ khiếm thính bẩm sinh đều được sinh ra trong các gia đình không có ai bị khiếm thính”.
Thêm vào đó, tình trạng mất hoặc giảm thính lực bẩm sinh không thể được phát hiện thông qua siêu âm thai hay các biện pháp sàng lọc trước sinh. Do đó, việc sàng lọc thính lực sau sinh là cần thiết để phát hiện tình trạng này.
“Trẻ bị mất thính lực còn có thể đối diện với nguy cơ không thể phát âm. Việc sàng lọc thính lực sau sinh sẽ cho phép phát hiện sớm tình trạng này, từ đó có những giải pháp can thiệp để trẻ có một cuộc sống khỏe mạnh sau này”, BS Linh cho hay.
Sàng lọc thính lực được tiến hành như thế nào?
Theo BS Linh, trẻ nên được sàng lọc thính lực ngay sau khi sinh và kết quả sẽ có ngay tại thời điểm trẻ được sàng lọc. Sàng lọc thính lực hiện nay là một trong những sàng lọc quan trọng của chương trình sàng lọc sơ sinh cho trẻ mà các bậc cha mẹ không nên bỏ qua.
Hiện nay, có 2 phương pháp sàng lọc đang được áp dụng phổ biến là:
- Đo lường âm thanh từ ốc tai: Được sử dụng để xác định tai bé có phản ứng với âm thanh hay không.
- Đánh giá đáp ứng âm thanh của cuống não: Được sử dụng để đánh giá thần kinh thính giác (dây thần kinh truyền âm thanh từ tai đến não) và phản ứng của não với âm thanh.
Dấu hiệu cảnh báo trẻ có vấn đề về thính lực bố mẹ cần biết
BS Linh khuyến cáo, các vị phụ huynh cần thường xuyên theo dõi trẻ và tự đánh giá phản ứng của trẻ với âm thanh, để có thể phát hiện các dấu hiệu của tình trạng mất hoặc giảm thính lực ở trẻ.
BS Linh chia sẻ: “Việc theo dõi cần được thực hiện ngay cả với những trẻ đã có kết quả sàng lọc thính lực sau sinh 'đạt/, vì có những trường hợp trẻ bị mất thính lực tăng dần, tại thời điểm sàng lọc sau sinh trẻ chưa có biểu hiện giảm thính lực rõ rệt”.
Dưới đây là những phản ứng với âm thanh theo lứa tuổi ở trẻ bình thường, mà các vị phụ huynh có thể tham khảo:
- Ngay sau khi sinh: Bé sẽ bị giật mình bởi một tiếng động lớn đột ngột như tiếng vỗ tay hoặc tiếng đóng sầm cửa. Chớp mắt hoặc mở to mắt trước những âm thanh như vậy hoặc ngừng bú hoặc bé khóc.
- 1 tháng tuổi: Bé bắt đầu nhận thấy những âm thanh kéo dài đột ngột như tiếng ồn của máy hút bụi. Tạm dừng và lắng nghe tiếng ồn khi chúng bắt đầu.
- 4 tháng tuổi: Bé sẽ im lặng hoặc mỉm cười khi nghe thấy giọng nói quen thuộc ngay cả khi không thể nhìn thấy người nói và hướng mắt về phía giọng nói. Bé thể hiện sự phấn khích với âm thanh (ví dụ: giọng nói, tiếng bước chân).
- 7 tháng tuổi: Bé phản ứng quay ngay lập tức với một giọng nói quen thuộc trong phòng (nếu không đang quá chú tâm vào việc hiện tại).
- 9 tháng tuổi: Bé sẽ chăm chú lắng nghe những âm thanh quen thuộc hàng ngày và tìm kiếm những âm thanh rất yên tĩnh ngoài tầm nhìn.
- 12 tháng tuổi: Bé sẽ có phản ứng với tên gọi của mình, cũng có thể phản hồi lại các câu như “không”, “bye bye”.
“Nếu ở bất kỳ giai đoạn nào trong quá trình phát triển của trẻ, bố mẹ nhận thấy có điểm bất thường thì cần cho trẻ đi khám ngay, để có thể can thiệp sớm”, BS Linh nhấn mạnh.
Tổ Truyền thông