"Gái đẻ ăn ngon, chồng con mất nhờ" - lời các cụ dạy phụ nữ sau sinh liệu còn hợp lý trong thời hiện đại? Chị em sau sinh nên kiêng cữ như thế nào để đảm bảo sức khỏe? Làm thế nào để đủ sữa cho con bú…? Tư vấn của TS.BS Đào Lan Hương - Phó trưởng khoa Hỗ trợ sinh sản và Nam học – Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.
Theo dân gian, “hậu sản” thường là sau sinh 3 tháng; khoa học hiện đại tính là 6 tuần – khoảng 42 ngày. Đó là thời gian sau sinh để các “cơ quan” trở lại vị trí bình thường. Sản phụ cần được chăm sóc đặc biệt trong giai đoạn này. Dân gian nói “hậu sản” có nghĩa chị em bị gầy mòn đi, ăn uống kém, mất ngủ hoặc có những người lâm vào trầm cảm.
Sau khi sinh, khối lượng tuần hoàn giảm, dễ gây lạnh cho chị em. Việc nhiều gia đình đốt than sưởi ấm ở thời điểm hiện nay hoàn toàn không nên. Riêng về than, khi đốt sẽ sinh khí CO2 rất độc, tác động không tốt đến đường hô hấp của người mẹ, nhất là em bé. Trường hợp nặng có thể gây ngạt, thậm chí tử vong.Nhiều bà mẹ sau sinh kiêng khem quá mức, như vậy có tốt? TS.BS Đào Lan Hương cho biết: Kiêng khem quá mức sẽ mất cân bằng về dinh dưỡng, mất cân bằng thể chất, ảnh hưởng đến tinh thần của người mẹ; ảnh hưởng luôn đến chất lượng sữa, số lượng sữa tiết ra ít đi, không đảm bảo dinh dưỡng.
Theo TS.BS Đào Lan Hương, nhiều trường hợp sau sinh kiêng tắm, kiêng nước, kiêng ra khỏi phòng… là hoàn toàn không phù hợp. Vì trong cuộc chuyển dạ, các chị mất rất nhiều mồ hôi, nếu không được tắm sẽ gây ngứa ngáy, khó chịu, chưa kể sẽ dẫn đến nhiễm trùng, không tốt cho sức khỏe.
Tùy theo điều kiện, thể lực của người mẹ. Có thể sau theo dõi tích cực trong vòng 24 giờ đầu, chị em có thể đi lại nhẹ nhàng, tắm được luôn, vừa loại bỏ mồ hôi bẩn trên cơ thể, tránh nhiễm trùng ngoài da, tinh thần cũng sảng khoái. Tuy nhiên, cần lưu ý tắm trong thời gian nhanh, từ 5 – 10 phút và chú ý dùng nước ấm; khi tắm xong lau khô toàn bộ cơ thể, mặc ấm, nhất là giữ ấm cổ, ngực, chân.
Sau sinh cũng không nên kiêng cữ vận động quá mức. Bởi khi vận động sẽ giúp tử cung co bóp, tống sản dịch ra sạch sẽ. Nếu nằm lâu sẽ ứ trệ cả hô hấp và tuần hoàn.
Nhưng ngược lại, nhiều bà mẹ hiện đại muốn giảm eo nhanh nên tập thể dục chỉ sau vài ngày sau sinh. Việc luyện tập sớm như vậy không tốt, mà nên sau 6 tuần thì có thể tập thể dục aerobic. Đối với những người sinh mổ thì thời gian để phục hồi thành bụng lâu hơn, có thể 3 – 4 tháng thì tập lại được./
Thu Linh - Tổ Truyền thông